نکته هایی برای ایام سوگواری سالار شهیدان

بسیاری از وعده‌های آمرزش، دارای شرائطی است و بدون تحققِ آن شرائء اثری ندارند.درباره عزاداری و معارف مربوط به حضرت سید الشهداء – علیه السلام – و تبلیغ و مسائل پیرامونی، دقت‌ها و نکاتی در فرمایشات علماء دیده می‌شود که برادرانی که به این امور اهتمام دارند، علی الخصوص طلاب و مبلغینی که در این حرکت عظیم تبلیغی، که به برکت خون سید الشهداء – علیه السلام – در ماه‌های محرم و صفر جریان دارد، شرکت دارند، از مرور و توجه به آنها بهره‌ها می برند. از این میان، برخی نکات که مراجع بزرگوارمان، به مناسبت، بیان کرده‌اند، جایگاه ویژه‌ای دارد. آنچه در پی می‌آید، نکاتی است که توسط آیت الله حاج شیخ لطف الله صافی گلپایگانی در ارتباط با این موضوعات (به مناسبت پرسش‌های مطرح شده) بیان شده و به مناسبت فرا رسیدن ایام عزاداری سید و سالار شهیدان، حضرت اباعبدااله الحسین – علیه السلام – از جلد دوم از مجموعه معارف دین که در پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر این مرجع بزرگوار منتشر شده، استخراج شده، در ۵ بخش تقدیم می‌شود. از خدای متعال توفیق توجه و عمل به رهنمودهای علمای والامقام که همواره مرزبان حدود شریعت و دعوت‌کننده به حق بوده‌اند، خواستاریم.

مقصود از «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلاء»

– مقصود اصلی از حدیث شریف «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلاء» با توجه به معنای ظاهر آن به نظر مبارک حضرت عالی به طور مشروح چه می‌باشد؟

ج. جمله‌ای است مشهور و معروف ولی فعلاً در نظر ندارم که آن را در مصادر و کتب حدیث دیده باشم.

ممکن است در معنای آن گفته شود که مواجهه‌ی حق و باطل همواره هست و در هر زمان و مکان که حق و باطل با هم روبرو هستند باید حمایت‌کنندگان از حق همواره در این جهاد و برای نفی باطل و کوبیدن آن مصمم و با جدیت عمل کنند. و سرانجام آنکه غالب و ثابت و باقی است، حق است و باطل مغلوب و فانی است “فَأَمَّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا یَنفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الأَرْضِ” [۱].

خواندن و نشر زیارت سیدالشهداء منقول از ابوالحسن فارسی

– در مجلد ۱۰۱ بحارالانوار صفحه ۳۷۵ «باب زیارته و زیاره سائر الائمه – علیهم السلام – من البعید» شماره ۱۷ نقلی است منقول از ابن مکی از ابوالحسن فارسی که او امام حسین – علیه‌السلام – را کثیراً زیارت می‌نمود و بعد دچار ضعف جسمی و مالی شد و رسول خدا و حسنین – علیهم السلام – را خواب دید الی آخر زیارت. سوال این است تکثیر این زیارت بعنوان زیارتی که مردم بخوانند بصورت این اوراق چاپی که جدید مرسوم است جایز است و یا خیر؟ (با توجه به ندانستن سند)

ج. نشر آن بعنوان مجردِ نقل از بحارالانوار (ابواب زیارت سیدالشهداء علیه‌السلام باب ۳۳- ح۱۷) اشکال ندارد و خواندن آن هم بقصد استحبابِ مطلقِ زیارت و سلام بر آن حضرت اشکال ندارد.

تکرار بعضی از فقرات دعاها

– در مجالس دعاخوانی و زیارت‌خوانی، مرسوم است که نصف دعا یا ربع دعا را خواندند، شروع می‌کنند به مرثیه‌خوانی و سینه‌زنی و گاهی بطور دلخواه برخی از فقرات دعا را چندین بار تکرار می‌کنند، یا برخی از افراد در مواقعی در بین دعا احساساتی می‌شوند و شعر می‌خوانند. با توجه به اینکه در برخی از کتب دعائی با تمسک به احادیثی از معصومین سفارش شده که دعا را با آنکه از اعمال مستحبی است باید به همان نحوه وارده خوانده شود، چه در حفظ و مراعات صورت آن و چه در عدد آن یعنی هر چه دستورالعمل است باید به همان منوال عمل شود و هیچ نحوه تخطی و مداخله در آن روا نمی‌باشد. خواهشمند است برای اینکه مجالس دعاخوانی ما از برخی نابسامانی‌ها جدا شود وصورت مقبول‌تری بیابد در این رابطه ارشاداتی را مرقوم فرمائید.

ج. تکرار دعا و قرآن غیر از اضافه‌کردن بر آن است اما آنچه در بعض روایات از آن نهی شده اضافه‌کردن است مثل (والابصار) بر (یا مقلب القلوب) اما تکرار (یا مقلب القلوب) و نیز دعا برای حضور قلب بیشتر و اقرار و اعتراف به عبودیت زیادتر اشکال ندارد مثلاً در دعای کمیل (یا نور یا قدوس) مکرر بگوید. بلی اگر به قصد ورود و این که اصل دعا مکرر وارد شده بخواند جائز نیست.

اشعار و گفته‌های عادی بعنوان مرثیه‌خوانی یا مناجات اگر مناسب حال باشد و صورتِ قطعِ دعا پیدا نکند و مخصوصاً اشعارِ به‌اصطلاح عارفانه، که بسا مفهوم آنها شرع‌پسند نیست، نباشد، آن هم اشکال ندارد. ولی بهتر این است که این زوائد و حواشی را در دعا وارد نکنند و همه متحدالشکل بخوانند.

آیا اشک چشم کفایت از نماز و روزه می‌کند

– شخصی در منبر می‌گوید: اگر پلک چشمت رطوبتی پیدا کرد، خداوند خطاب می‌کند که ای بنده من تمام گناهان تو را بخشیدم. اگر رطوبت به مژه‌هایش رسید خطاب می‌شود: تمام حاجات تو را بر آوردم. اگر از مژه رطوبت یا اشک خارج شد می‌گوید: بنده من گناهانت را بخشیدم، حاجاتت را برآوردم، فردای قیامت عده‌ای گناهکار را به تو بخشیدم. اگر این‌طور است که با رطوبتی، خداوند همه گناهان را می‌بخشد دیگر چرا مردم زحمت نماز و روزه بکشند؟

ج. در حدیث معروف به سلسله الذهب، حضرت رضا – سلام الله علیه – فرمود: «کلمه لا اله الا الله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی» و مضمون روایت این است که هر کس این کلمه را بگوید از عذاب الهی ایمن است، لکن حضرت فرموده:« بشروطها و انا من شروطها» یعنی تنها گفتن این کلمه کفایت نمی‌کند بلکه شرائطی دارد و من از شرائط آن هستم یعنی گوینده لا اله الا الله باید معتقد به ولایت من باشد. از این فرمایش استفاده می‌شود که بسیاری از وعده‌های آمرزش، دارای شرائطی است و بدون تحققِ آن شرائط، اثری ندارند. پس آنچه در این سوال نوشته‌اید مسلماً بی‌شرط و به این توسعه نیست و کسی هم این برداشت را از مثل این اخبار نکرده است. والله العالم

صحت و سقم زیارت ناحیه مقدسه و سند آن

– مدتی است اهل منبر از زیارت معروف به ناحیه مقدسه بسیار نقل قول می‌کنند نظر شریف را در صحت یا سقم آن مرقوم فرمائید.

ج. به کتاب مزار و بحارالانوار باب ۲۴ ج ۸ ص ۳۱۷ الی ص ۳۲۸ مراجعه شود.

– با عرض اعتذار به جهت تصدیع اوقات شریف خواهشمند است نظر مبارک را در مورد صحت و سقم زیارت ناحیه مقدسه امام زمان – عجل الله تعالی فرجه الشریف – را بفرمایید.

ج. این زیارت شریفه چنان‌که در بحار الانوار علامه عالیمقام مجلسی – علیه الرحمه – از مزار کبیر نقل فرموده است مروی از ناحیه مقدسه حضرت صاحب الامر – عجل الله تعالی فرجه الشریف – است. رجوع فرمائید به بحار الانوار کتاب المزار ۴۱ زیارت ۸ ص ۳۱۷ الی ۳۲۸ و هم به باب ۳۵ زیارت ۳۸ ص ۲۳۱ الی ۲۴۹

اگر چه این را فرموده است: ظاهر این است که از تألیف سید مرتضی – رضی الله عنه – است. ولی ظاهر این است که اگر تمام آن از ناحیه مقدسه نباشد اقتباس از این زیارت باشد. به هر حال هر یک مشتمل بر مطالب عالیه و ذکر مصائب جلیله آن حضرت است که دلیل بر این است که انشاءکننده، در نهایت قدرت ادبی و فصاحت و بلاغت و اطلاع از مقامات ولایت است و خواندن به قصد رجاء و تأمل در مضامین آن و سوگواری و گریه در آن مصائب، همه موجب اجر و ثواب بسیار و مزید معرفت و بصیرت و بیداری و آگاهی است.

منبع : tebyan.net